دروغگویی در کودک نوعی انحراف، رفتار نادرست و ناسالمی است که ممکن است درکودکان مشاهده شود که اگر با اتخاذ روش های درست و سبک فرزند پروری به جلوگیری، مدیریت و کنترل آن نپردازید ، ممکن است به صورت عادت درشخصیت کودک نهادینه شود که تبعات بسیار منفی خواهد داشت.والدین باید به کودکان کمک کنند تا بین دروغهای کوچکی که برای در امان ماندن از احساسات مردم گفته میشود و عدم صداقت واقعی، تفاوت قائل شوند.گروه مداد سبز در این مقاله به دلایل دروغ گفتن کودکان و نحوه رفع این عادت میپردازد.
دروغ گفتن در کودکان سنین 2و3 سالگی
از آنجایی که مهارتهای زبانی کودکان نوپا در این سنین تازه در حال ظهور است، آنها هنوز ایدهی روشنی از شروع و پایان حقیقت ندارند. در این سن، کودکان نوپا درک نسبتاً متزلزلی از تفاوت بین واقعیت، رویاها، آرزوها، خیالات و ترسها دارند. احساسات شدید میتواند یک کودک ۲ یا ۳ ساله را وادار کند که بگوید برادرش گلدان را شکسته در حالی که این اتفاق رخ نداده است.
کودکان نوپا آنقدر کوچک هستند که نمیتوانند به خاطر دروغگویی مجازات شوند، اما والدین میتوانند بهطور نامحسوس شروع به تشویق راستگویی کنند. برای اینکار میتوان با خواندن داستانی در این زمینه می توانند بد بودن دروغگویی را به کودک یادآوری کنند.
دروغ گفتن در کودکان سنین 4 سالگی
در حوالی چهارسالگی، وقتی کودکان کلامیتر میشوند، وقتی شما سؤالات سادهای میپرسید مثل «تو توپ برادرت را برداشتی؟» میتوانند به طور آشکار بگویند «نه». در این زمان از هر فرصتی برای توضیح اینکه دروغ چیست و چرا بد است استفاده کنید. و بلافاصله پس از اینکه فرزندتان دروغ میگوید و هنوز در حافظهاش خاطره واضحی از کارش دارد، با این جمله شروع کنید: «بیایید دربارهی دروغ گفتن و اینکه چرا خوب نیست صحبت کنیم.»
دروغ گفتن در کودکان پیش دبستانی
شما به راحتی می توانید با توجه به تغییر رنگ صورت و یا تن صدا متوجه دروغ فرزند پیش دبستانی خود بشوید. اما آنها در این سن متوجه شده اند که می توانند برخی از افکار و چیزها را از والدین شان مخفی کنند. برخوردهای تند شما در این دوره موجب شکل گیری این باور می شود که گفتن همه واقعیت به والدین کار درستی نیست چرا که با پیامدهای نامتناسبی همراه است.
علت دروغگویی در کودک را پیدا کنید
پیدا کردن دلیل دروغگویی باعث می شود شما مسیر درستی برای رفع این مساله پیش بگیرید.شناخت علت رفتار کمک بسیاری به درمان آن خواهد کرد. با کمی دقت در رفتار فرزندتان، بهخصوص زمانهایی که او دست به دروغگویی میزند میتوانید متوجه دلیل رفتار او شوید. پس در قدم اول باید علت این رفتار را پیدا کنید. اگر قادر به یافتن آن نیستید از کودک بپرسید و اگر به نتیجه نرسیدید حتما از متخصصین کودک کمک بگیرید.
تفاوت میان خیالپردازی و دروغگویی را درک کنید
توانایی ذهنی کودکان برای تشخیص واقعیت از خیال بسیار کم است. به همین خاطر گاهی اوقات آنها رؤیاهای خودشان را با شما در میان میگذارند. برای مثال ممکن است شما از فرزندتان بشنوید که قهرمان یک کارتون دیروز به اتاقش آمده است. به این نکته دقت داشته باشید که فرزند شما در این شرایط دروغ نمیگوید. بلکه او در حال بیان خیالاتش است. در چنین شرایطی بهتر است بادقت به کودک گوش کنید؛ یا گاهی اوقات سؤالهایی راجع به حرفهایش از او بپرسید.
یکی دیگر از زمانهایی که فرزند شما به سمت خیالپردازی میرود بیان خاطرات هستند. کودکان حافظه ضعیفی دارند و خیلی نمیتوانند اتفاقات را در ذهنشان برای مدت طولانی نگه دارند. همین موضوع باعث میشود آنها در بیان خاطرات گاهی نیز تخیلاتشان را بیان کنند. برای مثال هنگامی که فرزندتان در حال صحبتکردن از اتفاقات آن روز مهدکودک است ممکن است شروع کند و راجع به گردش علمی صحبت کند که اصلاً در آن روز اتفاق نیفتاده است.
در این موقعیتها هرگز فرزندتان را به دروغگویی متهم نکنید. بلکه به این موضوع توجه داشته باشید که آنها صرفاً شروع به خیالپردازی کردهاند. برخورد نامناسب شما با این موضوع میتواند دشواریهایی را در جریان تخیلات و خلاقیت فرزندتان به همراه داشته باشد.
به رفتار خودتان نگاه کنید
اگر کودک شما شروع به دروغگویی کرده است، بهتر است کمی بیشتر به رفتار خودتان دقت داشته باشید. آیا شما بیش از حد با کودک سختگیر هستید؟ اگر این موضوع درست باشد بهتر است نحوه برخورد با کودک خود را تغییر بدهید.اگر کودک احساسس کند که به خاطر هر چیز کوچکی تنبیه نمیشود ، به تدریج این عادت خود را ترک میکند.
صداقت او را تشویق کنید
گاهی اوقات بهتر است رفتارهای مخالف با دروغگویی مثل صداقت را تشویق کنید. برای مثال اگر فرزندتان ظرفی را شکسته اما مسئولیت آن را برعهده نمیگیرد به او بگویید که اگر راست بگوید تنبیه نخواهد شد. یا اگر خودش واقعیت را میگوید بهجای تنبیه کردن او صداقتش را تشویق کنید.
راهکارهایی برای جبران رفتار اشتباه کودک یاد دهید
روشهای جبران اشتباه را به فرزندتان آموزش دهید. برای مثال به کودک بیاموزید وقتی کار اشتباهی انجام میدهد میبایست بهجای دروغ گفتن، بابت رفتار خود عذرخواهی کند. این روش باعث میشود ذهن آنها بهجای دروغ گفتن به این سمت درگیر شود که به نحوی اشتباه خود را جبران کنند.
با استفاده از بازیها اهمیت صداقت را یاد بدهید
یکی از روشهای بسیار مطلوبی که شما میتوانید از طریق آن اهمیت صداقت را به فرزندتان یاد بدهید بازیها هستند. سعی کنید با استفاده از بازی یا خواندن قصههایی راجع به این موضوعات به کودک کمک کنید با مفاهیمی مثل دروغ و صداقت و جایگاه هرکدام از آنها آشنا شود.
واکنش های هیجانی از خود نشان ندهید
با سرزنش های بیش از حد، کش دادن موضوع، نصیحت مداوم، روی برگرداندن و تنبیه کودک باعث می شود که شما در نظر او فردی غیر قابل اعتماد و غیر منطقی به نظر بیایید. پس به جای جلوگیری از این کار موجب تکرار رفتار او خواهید شد.
اعتمادبهنفس کودک را تقویت کنید
وقتی کودک احساس میکند بهاندازه کافی خوب و دوستداشتنی نیست، سعی میکند با استفاده از دروغ خودش را بهتر و بزرگتر از آن چیزی که هست نشان دهد. اگر احساس میکنید فرزند شما نیز دچار چنین مشکلی شده بهتر است کمی بیشتر روی اعتمادبهنفس کودک و راههایی که برای تقویت آن وجود دارد دقت کنید.
محیط اطراف کودک را کنترل کنید
همان گونه که گفته شد، الگوهای نامناسب یکی از دلایلی هستند که باعث میشود فرزند شما دروغ بگوید. پس اگر میخواهید رفتار فرزندتان را کنترل کنید یکی از راهکارها این است که محیط اطراف او را کنترل کنید. وقتی فرزند شما الگوهایی در اطرافش داشته باشد که دروغ نمیگویند و مسئولیت رفتار خود را برعهده میگیرند صداقت را یاد خواهد گرفت.
با او دوست باشید
گاه ما آدم ها با دوستانمان احساس نزدیک تری داریم و همه چیز را به آن ها می گوییم. چرا که دوست قضاوت و نصیحت مان نمی کند و در عوض با ما همدردی میکند. پس با برقراری یک ارتباط نزدیک و دوستانه می توانید برخورد بهتری با کودکان دروغگو خود داشته باشید.
او را امتحان نکنید
برخی والدین برای جلوگیری از دروغگویی، دست به امتحان کودک می زنند. شما با این کار تنها اطمنیان فرزندتان به خود را از دست می دهید. فرزندتان به این باور می رسد که برای مخفی کرده مسائل اش باید احتیاط بیشتری بکند پس شکاف بیشتری میان شما ایجاد خواهد شد.
توجه کافی به او بدهید
خیلی از رفتارهای منفی کودکان برای جلب توجه والدین رخ میدهد. پس به جای مقابله با آن فقط کافی است آنچه که نیاز کودک است به او بدهید. پس به جای جستجو برخورد با کودکان دروغگو ، فقط به او توجه و محبت کنید.
جمع بندی
کودکان و بزرگسالان به دلایل مشابه دروغ میگویند: برای رهایی از مشکلات، برای منافع شخصی، تحت تاثیر قرار دادن، محافظت از کسی یا مودب بودن.اگر دروغگویی کودک بیش از سن پنج یا شش سالگی باشد، میتواند به یک عارضه خطرناک تبدیل شود. پس بهتر است در این زمان نسبت به درمان این عارضه در کودکان اقدام کنید. در بیشتر مواقع کودکان در سنین شش تا هفت سالگی متوجه اشتباه خود میشوند و دست از دروغگویی برمیدارند، اما در صورتی که این دروغگویی تبدیل به یک عادت شود ممکن است تا دوران بزرگسالی هم ادامه داشته باشد.بنابراین اگر تمام این راهکارها را امتحان کردید و کودک شما هنوز هم به طور مکرر دروغ میگوید وقت آن رسیده است که به یک روانشناس کودک مراجعه کنید و درباره این مشکل با او صحبت کنید.
بدون دیدگاه