تبعیض بین فرزندان زمانی صورت میگیرد که یکی از والدین یا هر دو والدین به یکی از بچه ها بیشتر از بچه های دیگرشان علاقمند هستند. به عنوان مثال، والدین وقت بیشتری را با آن کودک می گذرانند، کمتر به او سختگیری می کنند و حتی امتیازات بیشتری برای آن فرزند در نظر می گیرند. مانند فرق گذاشتن بین فرزندان از لحاظ شباهت، از لحاظ جنسیتی ، فرزند اول یا آخر بودن. ما به عنوان یک والد معمولا سعی می کنیم بی طرف بمانیم و با همه فرزندانمان رفتار یکسان داشته باشیم. اما داشتن عدالت بین فرزندان بسیار دشوارتر از آن است که به نظر می رسد.
چه عواملی باعث تفاوت و تبعیض بین فرزندان می شوند؟
اغلب پدر و مادرها در نظر خود میان فرزندانشان هیچ تفاوتی قائل نشده و با همه فرزندانشان به یک شکل برخورد می‌کنند.اما یکی از اشتباهات تربیتی والدین عدم توجه به بازخوردها و تفکر فرزندانشان درباره تبعیض‌هاست.معمولا فرزندان دیدگاه یکسانی با والدین‌شان نداشته و از تبعیض پدر و مادرشان شکایت می‌کنند.
در واقع عواملی به طور ناخواسته باعث چنین تبعیضی میان فرزندان می‌شود. برخی از این عوامل زمینه ساز، شامل موارد زیر هستند:
ترتیب تولد بچه‌ها
گاهی ترتیب تولد در میزان علاقه و توجهی که کودکان دریافت می کنند نقش دارد. معمولا(البته نه همیشه) فرزندان اول رابطه عمیق تری با والدین خود دارند و فرزند آخر آن ته تغاری شیرینی است که همه دوستش دارند. این میان، فرزند وسطی است که بین دو فرزند اول و آخر گیر کرده و همیشه باید روی پای خودش بایستد.
حوادث و اتفاقات ناگهانی
هر کدام از فرزندان ممکن است در شرایط متفاوتی به دنیا آمده باشند، یکی در زمان جنگ و دیگری در زمانی که والدین سن بیشتری داشته‌اند به دنیا آمده باشد. حتی شرایط خانه نیز موثر است، یکی در خانه‌ای حیاط دار و دیگری در آپارتمان دوران کودکی را می‌گذراند. به طبع این تفاوت‌ها، رفتار پدر و مادر نمی‌تواند یکسان باشد.
جنسیت و ظاهر بچه‌ها
اگرچه خوشبختانه مسئله‌ی جنسیت مدام رو به کمرنگ شدن است، بااین‌حال ممکن است هر والدی آرزوی داشتن جنسیتی خاص داشته باشد، مثلاً سال‌ها در آرزوی داشتن دختر یا پسر بوده و حالا ناخودآگاه به جنسیت موردعلاقه‌اش توجه بیشتری نشان می‌دهد. در ضمن شاید یکی از کودکان ظاهر دلنشین‌تری داشته باشد و مدام توجه والدین را جلب کند.
تبعیض بین فرزندان چه تاثیری روی رفتار آنها دارد؟
تبعیض بین فرزندان می تواند تاثیرات بلندمدت و جدی در آینده فرزندانمان داشته باشد. بزرگترین خطرات طولانی مدت شامل موارد زیر می باشند:
- کمترین تاثیر تبعیض بین فرزندان این است که فرزند نادیده گرفته شده عزت نفس پایینی دارد. بسیاری از آنها بدین باور می رسند که تلاش کردن تاثیری در جلب نظر و رضایت والدین ندارد و از این رو موفقیت های کمتری به دست می آورند.
- کودکان نسبت به یکدیگر دچار خشم می شوند و سردی روابط در خانواده دیده می شود.
- کودک نادیده گرفته شده ممکن است به بیرون از خانه پناه برده و عشق را جایی بیرون از نهاد خانواده بجوید.
- افسردگی، اضطراب و اشکال در برقراری روابط اجتماعی از دیگر عوارض منفی تفاوت و تبعیض بین فرزندان است.
- با تداوم تبعیض بین فرزندان ،کودک یاد می گیرد که همیشه به صورت منفی رفتار کند تا توجه والدینش را هر چند کم ،به خود جلب کند.در نهایت او «فرزند ناخلفی» می شود که همیشه از کودکی با این لقب از او یاد شده. فراموش نکنید که کودک را با هر برچسبی بخوانید، به همان تبدیل خواهد شد.
روش های کنترل تفاوت و تبعیض بین فرزندان
فرق گذاشتن بین فرزندان در میان بسیاری از والدین وجود دارد اما باید به آن آگاه بود و با روش هایی از آثار این کار بر روی فرزندان جلوگیری کرد. . در ادامه با روش هایی برای کنترل فرق گذاشتن بین فرزندان آشنا می شوید.
پذیرفتن احساس خود
شاید برای بسیاری والدین اعتراف کردن به فرق گذاشتن بین فرزندان چندان خوشایند نباشد اما باید بدانید تظاهر به علاقه یکسان نیز کاری از پیش نمی برد. بهتر است این مسئله را بپذیرید و به آن آگاه باشید. این کار به شما کمک می کند اجازه ندهید اولویت های شما بر تربیت فرزندان اثر بگذارد.
اختصاص دادن وقت جداگانه به همه فرزندان
اینکه شما با فرزند مورد علاقه خود وقت بگذرانید بسیار آسان است. مهم این است که بتوانید با فرزند دیگری که کمتر به او علاقه دارید وقت بگذرانید. شما باید حتی در صورت عدم درک علاقه های فرزندتان حداقل یک بار در ماه برای او وقت ویژه ای در نظر بگیرید و با او چند ساعت وقت بگذرانید. همچنین لازم است به صورت روزانه نیز با او چند دقیقه تنها باشید، به او توجه و علاقه نشان دهید تا احساس ارزشمندی کند.
منصف بودن در تنبیه و تشویق
قوانین تنبیه و تشویق خود را بررسی کنید. آیا در این مورد نیز فرق گذاشتن بین فرزندان را مشاهده می کنید؟برای منصف بودن سعی کنید بر اساس سن و میزان بلوغ فرزندتان آنها را تنبیه کنید. میزان تنبیه و دریافت پاداش را بر اساس قوانین انجام دهید.
تشویق کردن همه فرزندان هنگام کارهای مثبت
باید دقت کنید تا همه فرزندان را هنگام انجام کارهای خوبشان تشویق کنید. حتی اگر کودک شما بازیگوش است و بیشتر خرابکاری می کند با کمی دقت می توانید نکته مثبتی برای تشویق کردن پیدا کنید. تحسین حس خوبی در فرزند شما ایجاد می کند و به او نشان می دهد کار مثبتش برای شما ارزشمند است.
مقایسه نکردن فرزندان با هم
کودکان به صورت طبیعی سعی می کنند والدین را راضی نگه دارند و مقایسه کردن باعث افزایش اضطراب و استرس در آنها می شود و کاهش عزت نفس را در پی دارد.
عدم تلاش برای سازگار کردن آنها
فرزندان شما باید فضایی در اختیار داشته باشند تا به علایق خود نیز برسند. به طور مثال این اشتباه است که یکی از فرزندان شما برنامه تلویزیونی مورد علاقه خود را نبیند زیرا خواهر یا برادر کوچک تر، از آن کارتون می ترسد یا نتواند غذایی را بخورد زیرا خواهر یا برادرش به آن علاقه ندارد.
داشتن برخورد عادلانه
یکی از ساده ترین راه ها برای جلوگیری از فرق گذاشتن بین فرزندان این است که رفتار عادلانه داشته باشید. مثلا هنگام خرید هدیه به همه فرزندان تعداد مساوی هدیه بدهید. امکانات یکسان برای همه آنها ایجاد کنیدحتی اگر فرزندتان بزرگ شده می توانید هدیه ای متناسب با نیاز او تهیه کنید.
توجه کردن به نگرانی فرزندتان
ممکن است برخی مواقع کنترل فرق گذاشتن بین فرزندان از دست شما در برود و اینکار را انجام دهید. در این صورت اگر فرزند شما اعتراض کرد با او مقابله نکنید چون فایده ای ندارد. به جای اینکار با او صحبت کنید، حرف هایش را بشنوید و سعی کنید این مسئله را با روش های زیر کنترل کنید:
- اگر فرقی گذاشته اید دلیل آنرا بگویید. دلیل قانع کننده می تواند او را آرام کند.
- اگر شباهت علایق باعث شده با فرزند دیگر بیشتر وقت بگذرانید این مسئله را بازگو کنید. اما راه حلی برای این مسئله ارائه دهید.
- به او بگویید دوستش دارید.
- احساسات او را تایید کنید حتی اگر ندانید از کدام رفتار شما ناراحت شده است.
نتیجه گیری
علاقه بیشتر به یکی از فرزندان طبیعی است. به طور معمول والدین به دلایل آگاهانه و ناخودآگاه یکی از فرزندان را بیشتر از دیگری دوست دارند.اگر نسبت به یکی از فرزندان خود علاقه بیشتری دارید نگران نباشید. جای امیدواری است که رفتار خود را قبل افتادن در یک چرخه بسیار بد شناسایی کرده و برای اصلاح خود تلاش کنید. فقط به این نکته توجه کنید که باید رفتار خود را به صورت مناسبی تغییر دهید.
بدون دیدگاه