اهمیت بازی والدین و کودکان

برخی از والدین بر این باورند که بازی با کودک فقط برای سرگرمی است و ارتباطی با یادگیری ندارد در صورتیکه بازی یکی از نیازهای اساسی کودکان و مهم ترین فعالیت آنها می باشد و علاوه بر سرگرم کردن کودک، تاثیرات مهم دیگری نیز دارد که هریک از آنها به جنبه ای در زندگی حال و آینده کودک مربوط می شوند و او را برای ورود به دوران بزرگسالی آماده می سازند.هنگام بازی ، حافظه ، دقت، تخیل، نظم ، قدرت جسمانی ، مهارت و… کودک، پرورش می یابند. کودک با بازی ،«خود» را بیان می کند و موقعیتی پیش می آِید تا احساسات و مشکلات خود را بیان کند.

بازی والدین با کودکان سبب ساختن پیوند های محکم بین آن ها می‌شود و بازی ها باعث این می‌شود که والدین استعدادهای نهان کودک خود را بشناسد. بازی کردن با کودکان می‌تواند کاهنده استرس برای والدین هم باشند.مانند آرامش و خندیدن که حتی برای سلامتی خودتان و همچنین کودکانتان بسیار مهم و حائز اهمیت است. مهم است بدانید که کودکان هنگام بازی کردن با والدینشان با الگو برداری از رفتارهای آنها مهارت‌های اجتماعی را فرا می‌گیرند.گروه مداد سبز در این مقاله به فواید مهم بازی کردن والدین همراه با کودکان پرداخته است. پس در ادامه با ما همراه باشید تا نکات ارزشمندی را در این مورد به شما ارائه دهیم:

به طور کلی بازی کودکان به سه گروه تقسیم می شود که شامل :

بازی فردی:

کودک تا پیش از دو سالگی می تواند با یکی از اعضای بدن مانند انگشتان دست و پا ، یا تنها یک توپ یا بادکنک کوچک ، ساعت ها به تنهایی بازی کند. کودک در این سن نیازی به بازی با همسالان یا بزرگ ترها ندارد. تا پیش از دو سالگی کودک معمولا در حال اکتشاف محیط پیرامون خود است و با وسایل مختلف در گوشه و کنار خانه، خود را سرگرم می سازد. در این سن هرگز کودک را به خاطر کنجکاوی و کشف محیط اطراف خود، سرزنش نکنید زیرا حس کنجکاوی او سرکوب می شود. فقط باید مراقب باشید تا به وسایل خطرناک نزدیک نشود و این وسایل را از دسترس او دور نگه دارید.

بازی موازی:

کودک پس از دو سالگی تا سه سالگی معمولا به طور موازی بازی می کند. به اینگونه که دو کودک در فاصله نیم متری یا کمتر و بیشتر با اسباب بازی مانند ماشین بازی می کنند و گاه باید یکدیگر اسباب بازیهای خود را تعویض می نمایند. آنها با نگاه کردن به یکدیگر با هم تعامل دارند اما با یکدیگر بازی نمی کنند.

کودکان در این سن به طور نمادین و ساده بازی می کنند مثلا یک خیار را به عنوان تلفن استفاده می کند و گاه همان را روی صورت شما می گیرد تا با آن صحبت کنید. این نوع بازیها قوه تخیل و خلاقیت کودک را شکل می دهد.

بازی اجتماعی:

به طور کلی کودک بعد از سه سالگی به دنبال بازی با همسن و سالهای خود است. کودکان در این سن کودکان به مرور رعایت نوبت و برد و باخت را می آموزند. به همین دلیل جود همبازی برای کودک بسیار مهم است و تفاوتی ندارد که همبازی خواهر یا برادر باشد و یا یک دوستی که در مهد کودک و یا پارک با او آشنا شده است. به همین دلیل باید شرایطی را برای کودک فراهم کرد که کودک بتواند با همسن و سالهای خود بازی کند.

همبازی شدن والدین با کودکان

شاید در نگاه اول فکر کنید به هنگام بازی با کودک، فقط به نفع فرزندتان کار کرده‌اید، اما، باید بگوییم که شما هم از بازی با فرزندتان مزایایی دریافت خواهید کرد.مثلا اگر یک دوربین فیلم برداری، از لحظاتی که همراه کودک خود بازی می‌کنید، فیلم می‌گرفت، اغلب خودتان را در حال لبخند زدن و خندیدن با فرزندتان می‌دیدید.

پس می‌توان به‌راحتی متوجه شد که بازی والدین با کودکان یک راه عالی برای کاهش استرس هم برای والدین و هم برای فرزندتان است، به خصوص زمانی که شامل فعالیت بدنی باشد. این موضوع به آن‌ها فرصتی می‌دهد تا ترس‌ها، خشم‌ها، ناامیدی و نگرانی‌های خود را در یک محیط امن نشان دهند.همچنین پیوندهای عمیق‎‌ عاطفی میان خود و فرزندانشان ایجاد می‌کنند که تا بزرگسالی ادامه خواهد داشت.

بیشتر افرادی که در کودکی با والدین خود بازی کردند، روابط صمیمانه‌تری را تجربه می‌کنند و دیگران را بهتر درک می‌کننداگر کودکان از زمان بازی با هم لذت ببرند، این احتمال وجود دارد که همین فرصت را در آینده به خودشان و فرزندشان بدهند.

فرد بزرگسالی که باکودک به بازی و شوخی می نشیند به او این امکان را می دهد که با خیال راحت بازی کند زیرا بعضی از کودکان ممکن است به علت ترس از مسخره شدن بوسیله دوستانشان ، تمایلی به بازی نداشته باشند. شرکت والدین و مربیان در بازی کودک به او این اطمینان را می دهد که بازی وی معتبر و معنادار و مورد حمایت است هنگامی که شخص بزرگسالی در بازی موردعلاقه کودک شریک می شود، بیش از پیش وی را به بازی علاقه مند می کند.

نکاتی که والدین و مربیان باید در هنگام بازی با کودک رعایت کنند :

• به هنگام بازی با کودک باید باتمام وجود خود را در اختیار کودک قرار دهیم و حواس ما فقط به بازی باشد . اگر کودک احساس کند که در حین بازی حواسمان جای دیگری است؛ مثلا نیم نگاهی به تلویزیون داریم یا با دیگران صحبت می کنیم؛ ناراحت می شود و این کارها را به حساب بی احترامی و اهمیت ندادن ما به او و بازی اش می گذارد.
• بعضی از والدین و مربیان هنگام بازی با کودک برای آن که کودک را خوشحال و به بازی تشویق کنند، همیشه بازی را طوری ترتیب دهند که کودکان برنده شوند. این گونه عملکرد ازنظر تربیتی و روان شناختی درست نیست؛ زیرا کودکان را خودخواه یا مغرور بار می آورد و باعث می شود که کودکان همیشه انتظار برنده شدن و موفقیت را داشته باشند. درحالی که واقعیت های زندگی این گونه نیست . در زندگی واقعی هم شکست وجود دارد و هم پیروزی . برای آن که کودک با واقعیت ها آشنا شود و بیاموزد که در زندگی شکست هم وجود دارد باید پس از هرچندبار که کودک موفق به انجام کاری می شود و در بازی خوشحالی می کند ، طعم شکست را هم به او بچشانند. البته نکته ای که باید توجه داشت این است که تعداد موفقیت هایش باید بیشتر باشد و سرانجام بازی بایک تجربه موفقیت آمیز پایان یابد.
• به هنگام همبازی شدن با کودک ، هرگاه کودک دچار اشتباه شد و قوانین و مقررات بازی را رعایت نکرد، او را سرزنش و تحقیر نکنید . هم چنین هنگامی که رفتارکودک باهم بازی هایش مناسب و مطلوب نبود. مستقیم و با لحن آمرانه از او انتقاد نکنید؛ بلکه با زبان کودکی و به عنوان ایفاکننده نقشی در بازی به وی تذکر دهید.
• هنگام همبازی شدن باکودک و ایفای نقش کودکانه ، باید نقش آن کودکی را بازی کنید که عاقل تر است . پس بازیرکی و هوشمندی بسیاری از مفاهیم دینی و اخلاقی و عاطفی ، بهداشتی و اجتماعی را به کودک بیاموزید . از آن رو که کودک آماده تقلید و همانندسازی با قهرمان قصه ها و بازی های کودکانه در زندگی واقعی خود است والدین و مربیان می توانند در خیال پردازی و طراحی بازی های کودک ، موضوعات ارزشمند و اخلاقی و الگوهای سازنده و مفید را در اختیار او قرار دهند . این کار باعث می شود کودک به گونه ای غیرمستقیم وادار به درون سازی و پرورش هنجارهای رفتاری شخصیت های بازی شود.

سخن آخر

درست است که بازی نیاز ضروری کودکان است، اما این نیاز ضروری برای بازی، بدون حضور شما والدین، ناکامل می‌ماند. فرزندان شما برای بازی، نیاز به اسباب بازی‌های گران قیمت یا فضای خارق العاده‌ای ندارند. آن‌ها علاوه بر بازی با همسالان و گذران وقت در محیط‌های مختلف، حضور شما و همبازی شدن با شما را لازم دارند. هیچ فعالیت و کلاسی، جای خالی حس نیاز کودک به بازی با والدینش را پر نمی‌کند. وقت گذاشتن برای بازی با فرزندتان برای هر دوی شما ارزشش را دارد.